O bramie pupowej i pryskaczce, czyli o stylu dziecięcego mówienia do siebie

Abstrakt

Dzieci przedszkolne i wczesnoszkolne poza komunikowaniem się z otoczeniem często „rozmawiają” same ze sobą – mówią do siebie i dla siebie. Podjęte w niniejszym artykule rozważania dotyczą analizy wypowiedzi dzieci na płaszczyźnie językowej. Na wskazanie cech charakterystycznych mówienia do siebie pozwoliły wypisy z kilku zarejestrowanych zabaw dzieci. Na podstawie przeprowadzonych badań autorka dowodzi, że można mówić o odrębnym stylu „mówienia do siebie”. Cel wewnętrznego komunikowania się jest tylko pozornie inny niż w tradycyjnej komunikacji – ma swojego nadawcę i odbiorcę. Jest on jednak na tyle specyficzny, że komunikacja między nadawcą a odbiorcą generują się w jednym umyśle. Korpus badawczy został przeanalizowany na poziomie leksykalnym, morfologicznym, składniowym oraz na poziomie tekstu. Pozwoliło to na uwypuklenie osobliwości mówienia do siebie dziecka, m.in. spontaniczność wypowiedzi naruszanie spójności wypowiedzi, liczne mikrotematy zabawy, niejasność komunikatu słyszanego „na zewnątrz”, kreatywność, teatralizacja.